Myanmar P.2: Bagan

4 giờ sáng, xe JJ chở cả bọn đến bến xe ở cách Nyaung U 3km. Bước xuống xe như vỡ chợ giống kiểu Việt Nam, mấy anh tài xế taxi liền tiếp cận đưa khách về Bagan. Ở đây taxi hay chặt chém, đi một đoạn khá ngắn nhưng chém tới 10.000 kyats. Để ngăn chặn điều này thì bến xe có bắt loa nhắc tới nhắc lui rất to giá taxi về Nyaung U là 5000 cho xe nhỏ và 8000 cho xe lớn. (Nhưng lúc đó ông tài xế còn ráng cãi với tụi mình là 8000kyats đó là cho mỗi người, trời làm như tui bị ngu :)) ) Nhưng trước lúc lên taxi thì mua vé đi Nyaung Shwe cái đã ( Bagan – Nyaung Shwe ko có JJ nên bạn phải chọn đại một hãng nào đó thôi). Trong lúc xe taxi đưa bạn về khách sạn, sẽ chạy ngang trạm kiểm soát và đóng 20$ một người phí tham quan Bagan. Họ cho bạn một cái tờ vé, nên giữ nó lại, một vài đền có soát vé.

Khách sạn tụi mình ở Bagan là Bagan Princess, xem hình review này nọ cũng tốt, vị trí cũng rất được nằm ngay trên đường từ Nyaung U ra Old Bagan, có hồ bơi, phòng đẹp, giá chấp nhận được (ks ở Bagan siêu đắt). Nhưng khi ra đến nơi thì do tụi mình book phòng family có giá rẻ hơn phòng bình thường nên đã dẫn tụi mình ra một khu nằm ngoài khách sạn, nhìn bèo hơn và nằm trong hẻm, giống khu cho người ở, không có wifi luôn. Nói chung ở tạm thì cũng ổn, nhưng do bị so đo với phòng ở trong khuôn viên khách sạn cũng khá đẹp thì nói chung mình cảm thấy khá thất vọng với giá tiền phải bỏ ra. (40 $ phòng 3 người 1 đêm)

//embedr.flickr.com/assets/client-code.js

Về việc đặt khách sạn ở khu nào thì cứ lần lượt sẽ như sau : Old Bagan đắt nhất toàn là resort, New Bagan mắc nhì vì khu mới toàn khách sạn mới, Nyaung U là rẻ nhất nhưng cơ sở vật chất cũ nhất. Tụi mình đã ở giữa Nyaung U và Old bagan. Vào mùa cao điểm tốt nhất bạn nên đặt trước khách sạn vì tính ra khách sạn cũng không nhiều đâu.

Ăn uống ở Bagan thì mình rất giới thiệu nhà hàng Queen nằm kế bên khách sạn Bagan princess. Đồ ăn khá rẻ và ngon. Quán này cũng khá nổi tiếng.

Tại Bagan bạn có nhiều lựa chọn về phương tiện tham quan các đền (giá cho 1 ngày): xe đạp (1000kyats), xe đạp điện (6000kyats, xe chở 2 người 10.000kyats), xe ngựa (25.000kyats/2 người), taxi (40.000kyats). Giá này cũng chỉ để tham khảo, tới đó phải trả giá nhiệt tình nha. Mình thấy tốt nhất vẫn là thuê xe đạp điện, Bagan mùa nóng mà đạp xe đạp thì cực hình, mùa lạnh thì không vấn đề gì.

Quan ngại lớn nhất trước khi đi Bagan của mình là làm sao mình viết được chỗ nào là đắc địa nhất để ngắm hoàng hôn và bình minh trong hàng ngàn đền chùa ở đây. Dạo một vòng tripavisor thì họ có những review sau mà mình sàng lọc lại :

Pya That Gyi, với vị trí gần như nằm giữa Bagan, 4 bề khung cảnh đều rất tuyệt. Tuy nhiên hơi xa các đền khác nên chụp hình sẽ ko tầng tầng lớp lớp. 
Ngắm mặt trời mọc :đền ShwesanDaw, đền Boledi, Sulamani (có khinh khí cầu).
Ngắm mặt trời lặn : đền ShwesanDaw, Pyathadar.

Rốt cuộc thì phải công nhận đền ShwesanDaw là đắc địa nhất. Tuy nhiên khách du lịch khá đông, và mình thấy nó có view đẹp vào hoàng hôn hơn là bình minh. Bình minh mọi thứ hơi xa nên chỉ thấy lác đác. Nhưng vào ngày hai cả bọn ghé vào một quán ăn vegetarian ở giữa Old Bagan tên là Moon và được chủ quán chỉ cho một hidden spot của riêng ảnh mà có view đẹp tuy không cao, nhưng hoàn toàn dành cho riêng bạn. Tụi mình đã đi tìm chỗ đó, hơi vòng vòng chút nhưng đã tìm ra và thật sự chỗ đó rất tuyệt. Mình sẽ đề cập chi tiết đến vào khúc sau bài viết.
P/S: Theo cập nhập mới nhất thì chính quyền đã cấm các hoạt động leo lên đền thờ để ngắm hoàng hôn và bình minh vì gần đây có nhiều hành động được cho là báng bổ bởi du khách, nhưng vẫn ngoại lệ với 5 đền sau đây : Pyathatgyi, Shwesandaw, South Guni, North Guni and Thitsar Wadi (nghĩa là bạn vẫn leo dc 5 đền này).

Ngoài ra, quần đùi áo sát nách sẽ không được tham quan một số đền chính, giày dép phải cởi ra khi tham quan đi vào tất cả các đền chùa, vì vậy xem xét ăn mặc cho tiện nha. Vé đi khinh khí cầu là 330 usd cho một người, phải đặt trước vài ngày, chỉ hoạt động trong mùa không mưa, có bao gồm ăn sáng với rượu, mỗi lần bay chỉ cỡ 45 phút.

Quay lại câu chuyện đang kể, lúc đến được khách sạn tờ mờ sáng tụi mình đã ập vào đòi check in, may sao khách sạn đã ok. Sau đó cũng nhanh như lúc ập vào khách sạn, tụi mình … chạy bộ ra khu đền chùa gần nhất (đền Boledi hay Bolethi). Đó là một khoảnh khắc tuyệt vời, khoảnh khắc mà khi cái bạn đang rượt đuổi là ánh sáng mặt trời, chạy hồ hởi qua những con đường cát tờ mờ sáng, bung cây dù càn đường để chạy băng qua cánh đồng bắp, leo hụt hơi lên những bậc thang mờ cũ của ngôi đền, và cái bạn bắt gặp là bình minh rực sáng ở đằng xa, phủ lấp thứ ánh sáng huy hoàng lên những ngôi đền và hàng cây, tiếp nối nhau đổ những vệt bóng dài về phía bạn. Khung cảnh bao trùm một màu vàng ấm tôn nghiêm huyền dịu. Lúc ngắm bình minh đầu này, đâu ai ngờ đây là bình minh đẹp nhất … của cả chuyến đi còn lại =))

anh này ngồi ngắm bình minh lên rất an nhiên, ai như mình loi choi chạy tới lui chụp hình đúng kiểu bựa. T_T

Ngắm bình minh no nê xong cả bọn quay về tắm rửa xong ăn trưa ở quán Queen. Mình siêu thích quán này, không gian vườn nhiều cây cối, giá cả vừa phải, đồ ăn cũng khá ngon, có free tráng miệng là kẹo me đặc sản Bagan nữa (nhớ mua về kẹo me Bagan về làm quà nhe ngon lắm, chỗ khác không có bán đâu). Ở đây mình hay ăn cơm Shan, là một dạng bento chia khay vậy nè. Giá món ăn trung bình khoảng 5500 kyats một khay như vầy. Ăn xong là no cành hông. Nói chung ai chê đồ ăn Myanmar chứ mình ăn thấy cũng ngon lắm, cơm Shan có nhiều sự lựa chọn, vị tương đối giống nhau, chỉ bị vấn đề ăn một tuần là ngán vì ẩm thực không phong phú cho lắm.

Nhân nói về chuyện ăn, quán Moon vegetarian restaurant, nằm sau lưng chùa Ananda cũng khá được, chỉ bán đồ chay thôi, giá cũng ổn.

Còn quán Nanda restaurant ở Nyaung U thì giá khá đắt, đồ ăn ăn cũng tàm tạm, có múa rối Myanmar và hát truyền thống cùng nhạc cụ gỗ.

Tựu chung lại thì mấy ngày của tụi mình ở Bagan chủ yếu là ăn ngủ và chờ tới giờ đi chùa ngắm hoàng hôn và bình minh :)) cuộc sống đơn giản vậy thôi đó. Chiều đó tụi mình đi đền Shwesandaw ngắm hoàng hôn, ở đây ngắm hoàng hôn đúng đắc địa, bị cái khá đông, nên tới sớm giữ cho mình chỗ đẹp nhe. Hoàng hôn hôm đó cũng kha khá nhưng không được như kì vọng vì mây hơi nhiều.

Bên đây trai gái già trẻ gì cũng trây bột thanakha lên mặt. Đó là truyền thống nước họ. Bột này được làm từ gỗ cây thanakha mài ra, trộn nước, bôi lên mặt. Loại bột này có tác dụng làm mát da mặt, xóa đi các nhược điểm của làn da như: tàn nhang, mụn, da xuống màu và phát ban. Ngoài ra, bôi bột thanakha lên mặt sẽ giúp họ tránh được tà ma và những điều không may mắn.

Bình minh hôm sau tụi mình cũng mò ra Shwesandaw, mây che tất cả :)))) nhưng nói thật là mình vẫn thấy thoải mái lắm, nơi này yên bình quá mà.

Trong các đền chùa viếng ở Bagan thì Ananda temple là to nhất, hoành tráng nhất và cũng đẹp nhất. Đền này từng một lần bị tàn phá bởi động đất nên thật ra một phần đền giờ cũng chỉ là phục dựng. Bên trong đền bốn mặt có bốn tượng Phật bằng vàng khác nhau có nét mặt khác nhau được đặt hướng theo bốn phía Đông Tây Nam Bắc.

Cổng cũng rất đẹp, có tranh mural trên tường.
Bagan khi xưa là kinh đô của đế chế Pagan, vào thời huy hoàng của nó, đây là trung tâm văn hóa tôn giáo chính trị của cả một đế chế, có hơn 10000 đền chùa Phật Giáo, được bắt đầu xây dựng từ thế kỷ thứ 10. Đến nay động đất sập gần hết, còn lại 2200 đền, trong đó phục dựng cũng khá nhiều.

Phật giáo ở đất nước này quan trọng như quân sự với các nước khác. Chùa có mặt trên từng cây số, thanh niên đến tuổi thay vì bị bắt đi quân sự thì ở Myanmar bị bắt đi tu.

Đồ lưu niệm ở đây giá trên trời, cứ thẳng tay trả giá một cách tàn nhẫn đi vì kiểu nào bạn cũng hố nặng. Lưu ý đầu phật nhìn đẹp đó nhưng đừng mua, vì qua hải quan sẽ bị chặn lại. Đầu Phật bị liệt vô danh sách những thứ cấm xuất khẩu.

Còn đây là hidden spot mình nói, được anh chủ nhà hàng Moon chỉ cho nhưng không chỉ đích xác chỗ. Đây là một cụm đền chùa nhỏ gộp lại gọi là Paya-nga-zu group, trên nhiều bản đồ còn không có tên. Khi đi từ Nyaung U xuống Ananda temple thì khi đi qua Htilominlo temple liền lia mắt để ý bên trái nha, bạn sẽ thấy bảng tên của khu này. Sau đó chạy thẳng vào theo đường bản đồ mình phác sơ dưới đây.

Nghe chỉ có vẻ dễ, nhưng lúc đáp xe vào đây, nguyên đám đã chia ra đi kiếm y như sherlock homes :)) Mới đầu mình đi lộn vào tòa nhà ngã rẽ phía trên, đường rõ ràng lên khó mà mình ráng trèo, leo được lên đỉnh dòm xuống nói thiệt mình cũng ko biết sao xuống, đành đứng tạo dáng cho đồng bọn chụp hình (mà cũng ko đẹp lắm ). Lúc sau lại đi lạc vô cánh đồng rau người ta phải chui lỗ chó bò ra. Lúc đến được cái viewpoint thần thánh anh Moon nói, tụi mình luồn vào trong những cầu thang tối như địa đạo chật hẹp đầy mạng nhện một cách hơi sợ hãi. Cảm giác lúc đó thấy y như đi vào lăng mộ :)) Đâu ngờ cuối cầu thang tối tăm đó là cả một kho báu. Với mình, tới giờ vẫn là một kho báu. Một sân thượng rộng có góc nhìn 4 phía dành riêng cho bạn, cho riêng bạn và bạn bè bạn thôi, tha hồ chụp hình, mở nhạc, chơi giỡn, nhố nhăng. Buổi chiều hôm đó mây che khắp lối, nhưng cảm giác khi ngồi đó, nghe chiều dần xuống với tiếng gió thổi những cơn sóng xanh mướt xào xạc bên dưới hòa vào tiếng nhạc của Lý cùng những tiếng leng keng của chuông gió stupa xung quanh, cảm giác bình yên như tan ra được. Mỗi lần nhớ đến lúc này, mình lại nhớ đến bài Em đứng trên cánh đồng của Lê Cát Trọng Lý.

Kho báu buổi sáng ngày hôm sau, tụi mình đã quay lại. Bình minh vẫn không mỉm cười với tụi mình, nhưng cái cách mây vần vũ trong ánh sáng bình minh thành những mảng màu rực rỡ ẩn hiện sau những stupa vẫn làm mình hài lòng lắm.

Mình gần như thích tấm này nhất đống hình chụp. 😀

Ngày cuối tụi mình lấy xe đạp dạo một vòng quanh Bagan, và ghé vào một đền thờ hoang hoải bên đường, có hai anh chị họa sĩ bán tranh. Mới đầu tụi mình lơ đi, lúc sau thấy người ta cũng nhiệt tình và dễ thương nên ngồi lại nghe họ kể chuyện về những bức tranh họ vẽ. ôi trời tiếng anh lưu loát, mê dụ lòng người, từ việc chỉ muốn nghe cho vui thành ra bu vào mua lấy mua để :)) Nhiều khi người ta mua, không phải vì đẹp và cần, chẳng qua là vì câu chuyện văn hoá dày dặn đằng sau đó. Nên đi Bagan bạn cũng nên ngồi lại nghe họ nói về văn hoá của mình, chắc rằng họ có khá nhiều thứ để kể đó.

Chiều đó xe đón tụi mình tận khách sạn, xe chạy thẳng tít tấp lên vùng núi phía Đông, đến hồ Inle, đọc tiếp phần ba ở đây .